Cellist en programmeur Eelco Beinema vertelt in dit blog hoe het programma van het verhalende concert 'Verborgen mensen' tot stand is gekomen.
Het is altijd weer een interessante en uitdagende exercitie om tot een samenhangend programma te komen. Toevalligheden spelen daar zeker ook een rol bij. We hebben altijd wel een of meerdere rode lijnen door de hele serie, zoals in dit geval bijvoorbeeld Bachs Das wohltemperierte Klavier in een nieuwe bewerking. Dat ligt dan al min of meer vast. Zo openen we de serie met de Prelude en Fuga in bes klein, een toonsoort die zelden bij onze concerten klinkt. Maar dat moet dan onderdeel van een programma worden dat aansluit op het thema van het concert. De herdenking van 400 jaar Pelgrimvaders leidt dan makkelijk naar vooral Engelse muziek, waarbij de periode waar het om gaat, aan het begin van de 17e eeuw, al veel interessants te bieden heeft. Maar uiteindelijk was het het verzoek van onze jonge altviool-soliste, om Brittens Lachrymae met ons te mogen spelen, waardoor een heleboel ineens op zijn plaats viel.
De Engelsman Benjamin Britten hadden we nog niet eerder in onze serie geprogrammeerd terwijl hij zo goed past tussen de andere 20e-eeuwse componisten die eerder aan de beurt kwamen. Ook bij hem is de link met het verleden, met de oude muziek, een belangrijk element van zijn componeren, zeker in dit werk, dat hij als ondertitel ‘Reflections on a song of Dowland’ meegeeft. En ons format biedt een ideale kans om dan te combineren met deze en andere songs van Dowland. En via een deel uit zijn cellosuites verbinden we Britten ook weer met Bach. De andere grote componist uit de tijd van de Pelgrimvaders is William Byrd. Jan Willem Nelleke voegde ooit een aantal van zijn liedjes samen tot een afwisselende suite, die hij voor deze gelegenheid weer heeft afgestoft. Aanstekelijke muziek.
Het begin van de 17e eeuw was ook de tijd van de grote Engelse toneelschrijvers William Shakespeare en Ben Jonson. Jonson werkte veel samen met de componist Alfonso Ferrabosco, die we uit de onterechte vergetelheid willen halen met de uitvoering van een sfeervolle pavane. Shakespeares laatste stuk, The Tempest, werd na zijn dood van muziek voorzien door Matthew Locke. In de delen die wij spelen klinkt een prettige eigenzinnigheid door.
Een andere rode draad door de hele serie wordt gevormd door John Cage en zijn bundel 44 Harmonies from Appartment House 1776 in de versie voor strijkkwartet. Hiermee krijgt het land waar de Engelse emigranten in 1620 voet aan land zetten ook zijn plek. Het waren 18e eeuwse Amerikaanse gezangen die Cage heeft uitgekleed door een groot deel van de noten en harmonieën weg te laten, met een vervreemdend resultaat, waarin stilte een dominante rol speelt. In het zo verbergen van de oorspronkelijke melodieën en de verbinding tussen de 18e en 20e eeuw vormt het werk bovendien een perfect thematisch element in onze nieuwe serie VERBORGEN.
Verborgen mensen
zaterdag 5 september 15.00 uur
Laurenskerk Rotterdam
info & kaarten
