Blog: Bologne, Sweelinck en Fernandes

Als je zoveel jaren concerten hebt mogen geven in de nabijheid van het praalgraf van een van de bekendste Nederlandse zeehelden wordt het weleens tijd daar wat aandacht aan te besteden. Dat kan inmiddels niet meer zonder een genuanceerd beeld van wat de VOC in de 17^e eeuw voor goeds en slechts heeft gedaan. Juist de naam van Witte de With, en wat in Rotterdam naar hem vernoemd is, is de laatste jaren uitgebreid onderwerp van discussie geweest.  En ondertussen is het monument in de Laurenskerk nog ongeschonden.

Wij zullen er onze muziek tegen laten weerkaatsen. Witte de With gaat luisteren naar de zwarte Mozart. Die bijnaam kreeg Joseph Bologne, Chevalier de Saint-Georges in het Frankrijk van de 18^e eeuw, niet alleen als componist, maar ook als virtuoos violist, dirigent, meesterschermer en kolonel in het leger van de Franse republiek. Hij was geboren in Guadeloupe als zoon van een rijke plantage-eigenaar en zijn zwarte slavin. Over zijn leven zijn spannende verhalen te vertellen, zoals bijvoorbeeld te lezen in Joseph van Jan Jacobs Mulder. Wij zullen drie verschillende werken van hem spelen, delen uit een vioolconcert, een strijkkwartet en een duo, om te onderstrepen dat hij met recht de laatste jaren steeds vaker uitgevoerd wordt.

Een generatie ouder dan Witte de With was Jan Pieterszoon Sweelinck, de beroemdste Nederlandse componist voor Louis Andriessen. We hebben vaker werk van hem gespeeld, en in 2021, 400 jaar na zijn overlijden, kunnen we zeker niet om hem heen. Jan Willem Nelleke maakte voor de gelegenheid een speelse bewerking van zijn variaties op Unter der Linden grüne. Ook arrangeerde hij weer een nieuwe Prelude en Fuga van Johann Sebastian Bach, die geldt als groot bewonderaar van Sweelinck. Ter afsluiting van onze serie Verborgen verhalen we ook nog de Bach-bewerking van het vorige programma, waar Jan Willem door pandemische omstandigheden niet bij kon zijn. Misschien was dat ook wel de mooiste uit de serie.

Twee verborgen grootheden uit het verleden staan voor het eerst op onze lessenaars. Allereerst Giacomo Facco. Geboren in Italië werkte hij later ook aan het Spaanse hof. Zijn Pensieri Adriarmonici, waar wij de laatste van spelen, werden 300 jaar geleden gedrukt in Amsterdam, maar pas een halve eeuw geleden teruggevonden in een bibliotheek in Mexico Stad. Virtuoze en aanstekelijke muziek. Heel origineel is de Tleycantimo Choquiliya van Gaspar Fernandes, een Portugees die aan het begin van de 17^e eeuw vooral actief was in Nieuw Spanje, het tegenwoordige Mexico.

Of ons compositietalent Jelle Roozenburg net zo beroemd gaat worden als Sweelinck moet nog blijken, maar hij heeft zijn best gedaan op een nieuwe compositie. John Cage en Jean Philippe Rameau, waarvan zijn Danse du Grand Calumet de Paix, executée par les sauvages in dit programma natuurlijk niet mocht ontbreken, completeren het programma. We hopen zo, ondanks de tegenwerking van een pandemie, in deze serie toch genoeg interessants uit het verborgene in het daglicht te hebben gebracht. En was het niet voor ons publiek, dan zeker ook voor onszelf.